HAUS SPACE

Không gian chứa đựng

Tôi thường quan sát xung quanh và dành sự quan tâm cho khoảng không giữa những lớp vỏ. Mỗi khoảng không chứa đựng những thứ khác nhau tạo nên một không gian của riêng nó.

Từ những đồ vật xung quanh như chiếc giỏ mẹ đi chợ, bình rượu của ba, hay cái tủ, cái kho trong nhà… nó đều là một không gian chứa đựng.

Không gian chứa đựng thứ này lại được chứa đựng trong một không gian khác khi ta nhìn mọi thứ trong một mối tương quan tổng thể. Từ quy mô nhỏ như không gian bao bọc bởi lớp vỏ electron xoay quanh proton, đến những viên đá lạnh nằm trong chiếc cốc của một quán cà phê, quán lại được chứa đựng bởi không gian con phố, khu vực, lãnh thổ,.. rộng hơn nữa là không gian giữa tầng khí quyển trái đất, hay hệ mặt trời…

Có những lớp vỏ ở nghĩa rộng hơn và không gian chứa đựng của nó cũng thật đặc biệt. Ví dụ như trong một ngôi nhà, có ánh sáng xuyên qua khe hở trên mái, bao bọc bởi bóng tối xung quanh. Trên chiếc ván cũ ngay góc tường, cậu bé nằm đọc sách to hơn tiếng gà cục ta cục tác. Với tay ra cửa sổ có ba đang làm vườn, với chân xuống nhà có mẹ đang nấu bếp…

Rồi một mai lớn lên, cậu nhớ về ngôi nhà của mình, nơi có mùi cay cay khói bếp, có hương đu đủ chín thoảng trong gió, kèm tiếng gà văng vẳng một sớm mai… Không gian ký ức chứa đựng dưới mái nhà không chỉ là cái ván cũ hay ổ gà mẹ mới lót, mà còn có cả âm thanh, mùi vị và những yêu thương của một tổ ấm…

Một cái cây trồng giữa nhà không chỉ mang lại màu xanh lá, mà còn chứa đựng về mặt thời gian, biểu hiện thông qua sự rụng lá, đâm chồi, rồi lớn lên giữa bốn mùa buồn vui của các thành viên trong gia đình.

Vậy nên khi quan sát một công trình kiến trúc, tôi thường dành sự quan tâm đặc biệt đến khoảng không. Tôi nghĩ cái người ta xây dựng chính là “xây” nên những khoảng không, thông qua mốc định vị là những tường, sàn, mái, hệ lam, màn cây, hay giật cấp… Tương tự trong một đô thị, đó là “cuộc sống” giữa những công trình kiến trúc.

Không gian chứa đựng, tự thân nó mang theo những giá trị và năng lượng riêng. Không gian càng cô đặc thì nguồn năng lượng càng mạnh mẽ.

Và tâm hồn của mỗi người, cũng là một không gian chứa đựng. Đó là nội lực của mỗi cá nhân, gia đình và của cả một dân tộc.


Phan Thiết, 26.08.2017